Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nedir?

Mirasçılık belgesi veya halk arasında bilinen adıyla veraset ilamı, bir kişinin vefatı sonrasında geride bırakmış olduğu mal varlıklarının kimlere ve hangi paylarla paylaştırılacağını gösteren mahkeme ilamıdır. Bu belge, ölüm sonrasında murisin hem yasal mirasçılarının tespitini hem de onların paylarını belirlemektedir. Türk Medeni Kanunu’muza göre mirasçılar, bu belgeyle birlikte tapuda ve diğer kurumlarda intikal işlemlerini yani miras paylaşım süreçlerini başlatabilirler. Mirasçılık belgesi, bir nevi mirasçılık sıfatını ve hakkını ispat eden belge olduğundan yasal mirasçılar bu belge olmadan tapuda , banka ve diğer kurumlardaki varlıklarda, ayni haklarda intikal işlemlerini gerçekleştiremeyeceklerdir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Neden Gereklidir?

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nereden Alınır?

Mirasçılık belgesi (veraset ilamı) alabilmek için uygulamada iki farklı yol bulunmaktadır: Bunlardan ilki Sulh Hukuk Mahkemelerinden mirasçılık belgesi talebinde bulunmak iken bir diğer yol ise noterlerdir. Eski tarihlerde bu belge yalnızca Sulh Hukuk Mahkemelerinde verilmekte iken mahkemelerimizdeki genel yoğunluğu azaltmak maksadıyla getirilen yeni düzenlemelerle birlikte, 1/10/2011 tarihinden itibaren, artık mirasçılık belgesi noterler tarafından da düzenlenmeye başlanmıştır. Dolayısıyla mirasçılar, mahkemeye başvurmadan da hızlı bir şekilde noterler aracılığıyla bu belgeyi alabilmektedirler. Noter süreci, mahkeme sürecine kıyasla çok daha hızlı tamamlanmaktadır.

Bununla birlikte noterlerin mahkemeler gibi karar verici yetkisi bulunmadığından, bazı durumlarda noterler tarafından mirasçılık belgesi düzenlenememektedir; Bu durumların başında ise muris(miras bırakan) ile yasal mirasçılar arasında soy bağının net olarak tespit edilememesi, murisin ölüm kaydının bulunmaması, miras bırakana ait vasiyetnamede atanmış mirasçılar bulunması gibi durumlar yer almaktadır. Bu hallerde öncelikle mahkemeye başvurulması gerekmektedir. Bunun dışında Türk vatandaşlığından çıkmış veya çifte vatandaşlık sahibi kimseler de mirasçılık belgesini sulh hukuk mahkemelerinden temin etmek durumunda kalmaktadırlar.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Almak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Mirasçılık belgesi almak isteyen kişiler, başvuru sırasında bazı belgeler sunmak zorundadırlar. Öncelikle sulh hukuk mahkemesine başvuruluyorsa sulh hukuk mahkemesine hitaben yazılmış dava dilekçesiyle birlikte, ölüm belgesi, nüfus kayıt örneği ve kimlik fotokopisi gerekmektedir. Muris yurtdışında vefat etti ise, ölüm belgesinin yeminli tercümanca anadile çevrilmesi ve konsolos onayı alınması gerekmektedir.

Noter kanalıyla yapılacak başvurularda ise; T.C. Kimlik Belgesiyle birlikte noterden alınacak bir formun doldurulması yeterli olmaktadır. Formun notere teslimiyle birlikte dakikalar içerisinde noterce mirasçılık belgesi düzenlenerek başvurana verilmektedir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Noter Ücreti Ne Kadardır?

2024 yılı itibariyle noterden alınacak veraset ilamı ücretleri 1500-1600 TL civarında olmaktadır. Bu ücret hemen hemen tüm noterlerde bu aralıkta olmakla birlikte mirasçı sayısına göre cüzi de olsa fark etmektedir. Alınan ücret noterlik hizmetlerinin karşılığı olarak tahsil edilmekte olup ücretin belirlenmesinde hem mirasçı sayısı hem de noterliğin bulunduğu ilin vergi dairesinin belirlediği harç miktarı esas alınmaktadır.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Hangi Durumlarda Verilmez?

Mirasçılık belgesi dakikalar içerisinde noter kanalıyla alınabilmektedir. Fakat bazı durumlarda ise noter veya mahkeme mirasçılık belgesini başkaca bir sorundan kaynaklı olarak düzenleyememektedir. Bu durumlar:

1- Mirasçılık belgesi, yasal veya atanmış mirasçılar, miras alacaklıları tarafından talep edilebilen bir belgedir. Bu belge, eğer mirasçı sıfatı bulunmayan veya mirasla ilgili olmayan bir kişi tarafından talep edilirse düzenlenmeyecektir. Mirasçı bulunmadığı taktirde belge devletçe talep edilecektir.

2- Muris ile yasal mirasçıları arasında soybağına veya mirasçılığa ilişkin bir uyuşmazlık varsa öncelikle bu hususta bir tespit yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla böyle bir durumda noter kanalıyla mirasçılık belgesi talep edilemeyecek, sulh hukuk mahkemesine başvurulacaktır.

3- Yine aynı şekilde nüfus kayıtlarında belirsizlik olması, mirasçılar arasında TÜRK vatandaşı olmayan kimseler olması, murisin ölüm kaydının düşmemiş olmaması, murise ait vasiyetnamede atanmış mirasçılar olması gibi diğer durumlarda da noter kanalıyla mirasçılık belgesi çıkarılamamakta olup sulh hukuk mahkemesine başvurulmalıdır.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) İle Tapuda İntikal İşlemi Nasıl Yapılır?

Mirasçılık belgesi alındıktan sonra, ölen kişinin adına kayıtlı taşınmaz mal ve diğer ayni hakların mirasçılar adına tescili gerekmekte olup bu işleme tapuda intikal denmektedir. Mirasçılar mahkeme veyahut noter aracılığıyla temin ettikleri veraset ilamını ve gerekli diğer evrakları tapu müdürlüğüne sunarak intikal sürecini başlatabilirler. Tapu tescil işlemi sırasında mirasçıların hepsi bizzat başvurmalı ya da vekaletname ile yetkilendirilmiş olmalıdır. Mirasçılar aralarında anlaşma sağlandıysa intikal işlemi daha hızlı ve buna uygun bir şekilde tamamlanmaktadır. İntikal işleminde taşınmaz malların hangi mirasçıya hangi oranda devredileceği belirlenmekte ve tapuda yeni mal sahipleri olarak mirasçılar tescil edilmektedir.

Mirasçılık Belgesi ( Veraset İlamı) Ne Kadar Süre Geçerli Olur?

Mirasçılık belgesi aksi sübut oluncaya kadar süresiz olarak geçerli bir belgedir. Ancak mirasçılar arasında hukuki değişiklikler söz konusu olduğunda (örneğin bir mirasçının reddi miras yapması, yeni bir mirasçının ortaya çıkması gibi durumlar) yeni bir mirasçılık belgesi düzenlenmesi gerekebilir. Aksi takdirde alınan mirasçılık belgesi, aksi ispat edilmediği sürece geçerli olmaya devam etmektedir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Masrafı Ne Kadardır 2024?

2024 yılı itibarıyla mirasçılık belgesi çıkarma işlemi için mahkeme ve noterlerdeki masraflar farklılık göstermektedir. Noterden alınacak veraset ilamı ücreti 1500-1600 TL civarında olmaktadır. Bu ücret hemen hemen tüm noterlerde bu aralıkta olmakla birlikte mirasçı sayısına göre cüzi de olsa fark etmektedir.

Sulh hukuk mahkemelerine sunulacak dilekçelerde ise, harçlar ve diğer yargılama giderleri dahil edildiğinde 2024 yılı itibariyle 2500 TL civarında başlangıçta bir ücret ödenmektedir, bunun bir kısmı gider avansı olup karar sonrası iade edildiğinde masraf biraz daha düşmektedir.

Dolayısıyla noter kanalıyla veraset ilamı almak çok daha hızlı ve ucuz bir yol olarak karşımıza çıkmaktadır. Fakat önemle belirtelim ki mahkeme yoluyla alınmış veraset ilamı, noterden alınan veraset ilamına kıyasla daha işlevsel olmaktadır. Ayrıca yukarıda izah ettiğimiz üzere muris-yasal mirasçıları arasında özel bir durum varsa veraset ilamı için mahkemeye başvurulması daha sağlıklıdır.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Alınmazsa Ne Olur?

Mirasçılık belgesi veya veraset ilamı, öncelikle murisin mirasçılarını ve paylarının tespitini sağlamaktadır. Dolayısıyla bu belge alınmadığında bu konularda bir tespit yapılmamış olacaktır. Tespit yapılmadığından mirasçılar murisin mal varlığı üzerinde paylaşıma yönelik resmi işlemleri gerçekleştiremeyeceklerdir. Bu belge olmadan tapu ve ayni hakların devri, banka işlemleri, taşınmazların intikali gibi yasal işlemler yapılamaz. Ayrıca ölen kişinin borçları varsa, bu borçların mirasçılar tarafından devralınması için de mirasçılık belgesi gereklidir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Alma İşlemi Ne Kadar Sürer?

Mirasçılık Belgesi alma işlemi noterlerde 5-10 dakika içerisinde tamamlanırken, sulh hukuk mahkemelerinde yoğunluğa göre birkaç günden birkaç haftaya kadar uzayabilmektedir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Davasında Duruşma Olur Mu?

Mirasçılık belgesi Sulh mahkemelerinden talep edilebilmekte ve mahkeme evrak üzerinde inceleme yaparak duruşmasız olarak veraset ilamı düzenlemektedir. Zira mirasçılık belgesi düzenlenmesi çekişmesiz(hasımsız) yargı işlerindendir. Talep sonrası elektronik ortamda nüfus kayıtları tetkik edilerek karar verilmektedir. Yine de mahkeme hakimi gerek görürse duruşma açılmasına karar verebilecektir. Özellikle yabancı kişiler için yurtdışından alınacak bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi, kişinin ve diğer tanıkların dinlenmesi maksadıyla duruşma açıldığı uygulamada görülmektedir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Düzenlenmesinde Yetkili Ve Görevli Mahkeme Neresidir?

Mirasçılık belgesinin düzenlenmesinde görevli mahkeme Sulh hukuk mahkemeleri iken yetkili mahkemeler ise ölenin son yerleşim yerinde bulunan veya başvuran mirasçının bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemeleridir. Burada mirasçının bulunduğu yer de yetkili olduğundan başvuracak mirasçı ölenin yerleşim yerinde bulunmasa dahi bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesine başvurabilecektir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

E-devletten Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Alınır Mı?

Hayır, e-devlet üzerinden yalnızca daha önce çıkarılmış mirasçılık belgeleri sorgulanabilmektedir. Mirasçılık belgesi düzenlenebilmesi için sulh hukuk mahkemesine veya notere müracaat edilmesi gerekmektedir.

Ölen Dedenin Veraset İlamı Nasıl Alınır?

Kanun gereği mirasçılık belgesini yalnızca ölenin yasal veya atanmış mirasçıları ve eğer hiç kimse yoksa devlet talep edebilmektedir. Dolayısıyla dede adına çocukları veraset ilamı düzenlenmesi için başvurabilecek, şayet çocuklar da vefat etmişse artık miras altsoya geçtiğinden torunlar da veraset ilamı düzenlenmesini talep edebileceklerdir. Burada önemli olan ölen kişinin yasal mirasçısı veya külli halefi olarak başvurulmasıdır.

Kalan Miras Nasıl Sorgulanır?

Öncelikle elinizde noter veya mahkemece düzenlenmiş bir veraset ilamı olmalıdır. Sonrasında e-devlet üzerinden “Varis hizmetleri” bölümüne girerek burada noter veya mahkeme seçimi(veraset ilamı alındığı yer) yapmalısınız. Sonrasında alttaki bölüme miras bırakanın T.C. kimlik numarasını yazarak ölüm sonrasında kalan mal varlıklarına ilişkin Tapu, araç, banka fon ve mevduat, poliçe sorgusu yapabilirsiniz. Fakat gerçekte var olduğunu bildiğiniz ve fakat sorgulamada karşınıza gelmeyen, belki de ölenin sağlığında yapmış olduğu kazandırmalar için ayrıca dava yoluna gidilmektedir. Bu noktada olası hak kayıplarının önlenmesi adına miras hukukunda uzman bir avukattan destek almanızı şiddetle tavsiye etmekteyiz.

Konsolosluktan Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Alınır Mı?

Evet konsolosluklar aracılığıyla da veraset ilamı alınabilmektedir. Esasında miras hukukunda, miras bırakanın öldüğü yer hukuku uygulanmaktadır. Dolayısıyla uygulamada ülkeden ülkeye farklı uygulamalar söz konusudur.

Mirasçısı Olmayan Kişinin Mirası Ne Olur?

Bir kişinin yasal veya atanmış mirasçısı bulunmuyorsa miras devlete geçer. Bununla birlikte mirasçısı olmadan ölen kişiye bir kurum tarafından bakılmakta ise miras o kuruma geçmektedir. Bu husus sosyal hizmetler kanununda belirlenmiştir.

Ayrıca Vakıflar kanuna 17.maddesine göre de ölen kişinin mirasçısı yoksa, taşınmaz mallarının mülkiyeti vakfı adına tescil edilmektedir.

Reddi Miras Yapan Mirasçı Veraset İlamı Talep Edebilir Mi?

Doktrinde reddi miras yapan, mirasçılıktan çıkarılan, feragat eden kimselerin mirasçılık belgesi düzenlenmesini talep edemeyeceği kabul edilmektedir. Fakat güncel Yargıtay kararlarına göre, bu kişilerin de veraset ilamı düzenlenmesini talep edebilecekleri, veraset ilamında kişilerin durumu şerh düşülmek suretiyle gösterilebilecekleri belirtilmektedir. Dolayısıyla bu durumda olan kimseler de veraset ilamı düzenlenmesini talep edebilirler.

Ölen Kişinin Alacaklıları Veraset İlamı Düzenlenmesini Talep Edebilirler Mi?

Evet, murisin alacaklısı olan kimse, murisin mirasçılarının ve paylarının tespiti için mahkemeden mirasçılık belgesi düzenlenmesini talep edebilmektedir. Bu konuda mevcut bir borç bulunması, borcun kanıtlanabilir olması veyahut borca ilişkin süregelen bir icra takibinin varlığı gerekmektedir.

Bunun dışında, murisin alacaklıları daha önce paylaşımı yapılmamış veyahut elbirliği halinde tutulan miras malları için icra hukuk mahkemesinden alacakları yetki ile birlikte ortaklığın giderilmesi yoluna gidebilmektedirler.

Veraset İlamı İçin Ölüm Belgesi Gerekir Mi?

Esasında veraset ilamı alınabilmesi için, murisin ölüm belgesi gerekmektedir fakat genellikle kurumlardan, nüfus müdürlüğüne ölüm bildirildiği için sisteme doğrudan murisin ölüm kaydı düşmektedir. Sulh hukuk mahkemesi nezdinde yapılacak tetkiklerde ise sistem üzerinden nüfus kaydına bakıldığı için ölüm belgesini ayrıca sunmak gerekmemektedir.

Veraset İlamının Kesinleşmesi Gerekir Mi?

Veraset ilamı, itiraz doğrultusunda aksi iptal edilinceye kadar geçerli bir belgedir. Bu sebeple veraset ilamıyla yapılacak işlerde kesinleşme şartı aranmamaktadır.

Veraset İlamı İçin Tek Kişinin Başvurması Yeterli Mi?

Evet, veraset ilamının çıkarılması için tek bir mirasçının başvurması yeterlidir.

Dul Ve Yetim Aylığı Bağlanması İçin Veraset İlamı Gerekir Mi?

Evet, dul ve yetim aylığı veya diğer adıyla ölüm aylığı bağlanması için ilgili kuruma miras bırakanın mirasçılarını gösterir veraset ilamı ibraz edilmelidir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Dilekçe Örneği 2024